GRONDWETCAMPAGNE 2023

175 jaar Grondwet van 1848

Vrijdag 3 november 2023 was een bijzonder feestelijk moment. Toen was het exact 175 jaar geleden dat de door Thorbecke herziene Grondwet werd vastgesteld.
Op die dag in 1848 heeft de Grondwetscommissie, onder bezielend voorzitterschap van Thorbecke, ervoor gezorgd, dat niet langer de Koning, maar de ministers verantwoordelijk werden voor het beleid van de regering. Dat luidde de start in van de huidige staatsinrichting: Nederland werd een parlementaire democratie.

Daarnaast kent onze Grondwet natuurlijk talrijke artikelen waarin is vastgelegd op welke wijze overheid en samenleving met elkaar dienen om te gaan. Belangrijke politieke besluiten worden getoetst aan de Grondwet. Het is vooral in deze tijden van toenemende polarisatie van groot belang dat wij onze Grondwet eren en in stand houden. Daarom vieren wij 175 jaar democratie en rechtstaat.

Samen met de provincie Overijssel hebben wij een feestelijk dag georganiseerd om dit te vieren. Uiteraard was de start op de meest logische plek, namelijk in het geboortehuis van Thorbecke te Zwolle. Onder enorme belangstelling heette Ben Keizers – directeur van Staatshuys – de aanwezigen van harte welkom. Vervolgens nam prof. dr. Remieg Aerts – auteur van de omvangrijke biografie ‘Thorbecke wil het’ – de aanwezigen mee in de geschiedenis van het ontstaan én belang van onze Grondwet. Een zeer boeiend betoog.

Hierna ontvingen allen een Grondwet paraplu met daarop de o zo belangrijke eerste regel van artikel 1 van onze Grondwet:

               ‘Allen die zich in Nederland bevinden worden in gelijke gevallen gelijk behandeld’

Gezamenlijk wandelden de aanwezigen in 1848 stappen (geen toeval….) naar het Overijsselse provinciehuis.

Hier onthulden Andries Heidema, commissaris van de Koning in de provincie Overijssel én Bas de Gaay Fortman, initiatiefnemer van de Grondwetcampagne 2023 een speciaal kunstwerk. Het thema hiervan is ‘op welke grond dan ook’ en refereert aan artikel 1 van onze Grondwet. Het kunstwerk is gemaakt door ‘de plannenmannen’ en verbeeldt de diversiteit, de gelijkwaardigheid en de herkomst van de inwoners van Overijssel.

Tegelijkertijd is er een foto-expositie met portretten en persoonlijke verhalen van een aantal Overijsselaren met verschillende culturele achtergronden.

Gezien alle reacties kunnen we gerust spreken van een zeer geslaagde dag waarbij de Grondwet volop in de belangstelling stond, wat hopelijk een vervolg krijgt in andere gemeenten.

Met dank aan @Bullet-ray Photography (Raymond van Olphen) voor de foto’s.

Viering 175 jaar herziene Grondwet Thorbecke

Op vrijdag 3 november 2023 is de viering van 175 jaar herziene Grondwet Thorbecke. Dan staan we stil bij het historische feit dat het exact 175 jaar geleden is dat deze door Thorbecke werd vastgesteld. Samen met de Provincie Overijssel hebben we een bijzonder programma gemaakt. ’s Morgens starten we – waar anders? – in het geboortehuis van Thorbecke in Zwolle. Prof. dr. Remieg Aerts – auteur van de omvangrijke biografie ‘Thorbecke wil het’- verzorgt een lezing over het belang van onze Grondwet. Niet alleen de afgelopen 175 jaar, maar vooral nu in deze roerige en onzekere tijden. Vervolgens wandelen we naar het provinciehuis aan de Luttenbergstraat 2. Daar ontvangt Andries Heidema, commissaris van de Koning in de provincie Overijssel, de genodigden. Hier onthult hij samen met Bas de Gaay Fortman een kunstwerk, wat artikel 1 Grondwet uitbeeldt. Dit hele bijzondere kunstwerk is gemaakt door de PlannenMannen uit Utrecht.
Wij verheugen ons op deze speciale dag waar het erg druk gaat worden en dat is nu precies de bedoeling. De Grondwet is immers van iedereen.

Kunstwerk 175 jaar Grondwet onthuld

Op donderdag 14 september 2023 is een opvallend kunstwerk over 175 jaar Grondwet onthuld. Op initiatief van Marc Hanna en Giel Heeringa, beiden studenten Rechtsgeleerdheid, is dit tot stand gekomen. Marc en Giel woonden vorig jaar een lezing bij van Bas de Gaay Fortman over het grote belang van onze Grondwet. Dat heeft hen geïnspireerd om daadwerkelijk in actie te komen.
Met dit kunstwerk willen zij de bewustwording over de waarden van de Grondwet vergroten en dat de Grondwet meer gaat leven. Het discriminatieverbod (artikel 1) en de andere klassieke grondrechten en sociale grondrechten verdienen aandacht en bescherming. Op 3 november 2023 is het 175 jaar geleden dat de door Thorbecke ontworpen Grondwet officieel werd afgekondigd. Dit is mooi samengebracht in de muurschildering.
Het beroemde Utrechtse collectief ‘De Strakke Hand’ heeft een volledige zijgevel van een woning beschilderd met daarop artikel 1 van onze Grondwet.
U vindt dit prachtige en opvallende kunstwerk in de Hagelbuurt in Utrecht, vlakbij station Utrecht Centraal en tegenover de ULU moskee.

Samenstelling bestuur Stichting Grondwetcampagne 2023

Recent heeft er een wijziging plaatsgevonden in de samenstelling van het bestuur van de Stichting. Theo Toonen en Marjan Goslings zijn als bestuurslid teruggetreden en hebben hun functie beschikbaar gesteld. Toegetreden zijn Herman Sietsma en Godfried van Run. Naast Ben Keizers (voorzitter) maken Bas de Gaay Fortman en Nathalie van Waterschoot de bestuurssamenstelling compleet.

Brief aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties

Vorige maand heeft het bestuur van de Stichting Grondwetcampagne 2023 een verzoek gedaan aan mevrouw Hanke Bruins Slot, de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties. Hierin wordt aandacht gevraagd voor ons initiatief en om de verschillende activiteiten (financieel) te ondersteunen. Binnenkort vindt een gesprek plaats om het activiteitenplan voor te leggen aan de minister. Daarnaast ontvangen alle fractievoorzitters van de Eerste en Tweede Kamer deze maand informatie over deze initiatieven én een afschrift van de brief, zodat alle partijen zijn aangesloten.

De brief aan de minister vindt u hier

Grondwetcampagne 2023 van start

Op 7 februari 2019 is in het Provinciehuis te ’s Hertogenbosch de Grondwetcampagne 2023 van start gegaan! De initiatiefnemers zijn Bas de Gaay Fortman, Jeroen van Urk en Staatshuys. Tot eind 2023 voeren zij een campagne om onze Grondwet tot leven te wekken. Op 3 november 2023 is het namelijk 175 jaar geleden dat de door Thorbecke ontworpen Grondwet officieel werd afgekondigd. In deze campagne willen zij met verschillende landelijke activiteiten aandacht voor de Grondwet vragen. Hierbij dienen zoveel mogelijk geledingen van onze samenleving (inclusief overheid) betrokken te worden. Daarvoor is ondertussen de Stichting Grondwetcampagne 2023 formeel opgericht.
De Grondwetcampagne 2023 wordt ondersteund door meedenkers uit brede politieke en maatschappelijke kring. Zowel vanuit Europees, nationaal en lokaal bestuur, alsmede rechtspraak, onderwijs en media.

Prominente sprekers

Na het welkomstwoord van Ben Keizers – directeur Staatshuys – benadrukten de volgende sprekers het grote belang van onze Grondwet.
Prof. dr. Wim van de Donk – Commissaris van de Koning in Noord-Brabant
Prof. dr. Alex Brenninkmeijer – Lid van de Europese Rekenkamer
Mr. Nathalie van Waterschoot – Voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak
Prof. dr. Micha de Winter – Hoogleraar Pedagogiek aan de Universiteit Utrecht
Willemien Vreugdenhil – Wethouder in de gemeente Ede

Tot slot gaf Bas de Gaay Fortman in een tweegesprek met Jeroen van Urk, het grote belang van deze campagne aan. Er is, volgens Bas de Gaay Fortman, in Nederland een basis nodig voor een moreel politiek beraad.
Op posters willen we de normen en waarden, zoals deze in verschillende artikelen van de Grondwet staan, breed uitdragen zodat deze weer gemeengoed worden. Daarbij is het ook van groot belang om aansluiting te vinden bij jongeren. We willen stimuleren en faciliteren om dit voor elkaar te krijgen zodat er eind 2023 een volksfeest ontstaat voor ALLEN!

Stichting

Op 7 april 2019 is de stichting Grondwetcampagne 2023 opgericht in Staatshuys.
Deze stichting heeft als doel om de Grondwet weer echt tot leven te brengen in alle geledingen van onze samenleving. Waarden en normen die verankerd zijn in de Grondwet verdienen een stevige plek bij allen die zich in Nederland bevinden. Het bestuur van de Stichting initieert een landelijke campagne om meer aandacht voor de Grondwet te vragen. Deze moet weer echt het fundament onder de Nederlandse samenleving worden. Bovendien wordt hiermee de verbinding tussen overheid en samenleving verder versterkt.

Deze campagne moet op 3 november 2023 leiden tot een groots landelijk Grondwetsfestijn. En dat exact 175 jaar na de herziening van de Grondwet uit 1848. Thorbecke was de drijvende kracht én voorzitter van de Grondwetscommissie.

Bas de Gaay Fortman

Bas de Gaay Fortman is de initiatiefnemer van de Grondwetcampagne 2023. Hij is emeritus hoogleraar aan de Universiteit Utrecht en oud lid van de Eerste en Tweede Kamer. Bovendien was hij nauw betrokken bij de herziening van de Grondwet in 1983. De Gaay Fortman is al een aantal jaren op kleine schaal bezig om aandacht te vragen voor de Grondwet. In zijn optiek, en dat van veel vooraanstaande politici, leeft de Grondwet niet meer. Staatshuys – gevestigd in het geboortehuis van Thorbecke in Zwolle – heeft het initiatief mede opgepakt. Samen met prominenten uit brede politieke en maatschappelijke kring worden in de periode tot 3 november 2023 verschillende activiteiten georganiseerd. Deze moeten de aandacht voor de Grondwet versterken.